Anders denken over energie
Alle handdoeken ophangen in plaats van in de droogmachine of liedjes zingen in plaats van de muziekbox superluid te zetten. Het zijn allemaal zaken om bij stil te staan. Bespreek in je organisatie welke besparingsmogelijkheden er zijn en gooi ze op tafel. Energie besparen doe je samen en vraagt soms een mentaliteitswijziging in kleine en grotere dingen.
Gebouwbeheer
Duid een gebouwverantwoordelijke aan.
Deel je lokalen! Veel staan het grootste deel van de tijd leeg. Misschien zijn er in jouw buurt wel andere verenigingen of organisaties die een lokaal zoeken. Door de bezetting van je gebouw te verhogen, wordt de terugverdientijd van investeringen korter. Medegebruikers kunnen ook mede-investeerders worden.
Maak voor ieder lokaal een ‘afsluit checklist’. Zo zullen verwarming of verlichting minder vaak blijven branden en verbruiken.
Verwarming
Voor velen is 21°C de ideale binnentemperatuur. Als je wil besparen in de winter is het beter om te kiezen voor een lagere temperatuur van 18 of 19°C in combinatie met een extra trui. Als een thermostaat nog maar één graadje lager wordt ingesteld, verbruikt de verwarmingstoestel ongeveer 7% minder energie.
Alle ruimtes warm houden, hoeft zeker niet. Ga na welke ruimtes het meest gebruikt worden en je kan delen met anderen zodat je minder ruimtes hoeft te verwarmen in plaats van het gehele gebouw.
De toevoertemperatuur van het water van de ketel naar de radiatoren zet je best op 60°. Als je gebouw heel goed geïsoleerd is kan je mogelijks een paar graden lager zetten, vraag dit zeker na bij je onderhoudstechniekers of energieleverancier.
Koelen en vriezen
- Over het algemeen is een koel-vriescombinatie 20 tot 40% zuiniger dan een afzonderlijke koelkast en diepvriezer.
- De meest efficiënte koel-vriescombinaties met een A label (het nieuwe energielabel is herkenbaar aan de QR-code die op je toestel staat) gebruikt ongeveer 110 kWh per jaar. Een toestel van 10 jaar oud heeft 3 keer zoveel energie nodig en nog oudere nog meer. Neem dus niet zo snel een oude koelkast, diepvriezer of combitoestel aan van iemand anders en ga liever voor een efficiënt exemplaar. Wacht zeker niet tot een koelkast of diepvries defect is om deze te vervangen.
- Ga de grootte van je koelkast eens na, want hoe groter, hoe meer het verbruikt.
- Vermijd een warme plaats voor de koelkast/diepvriezer en hou deze 10 cm weg van de muur.
- De ideale temperatuur voor de koelkast is 4 tot 5 °C, de diepvriezer - 18°C.
- Hou een koelkast en diepvriezer steeds goed gevuld, vul die desnoods aan met PET-flessen of piepschuim als die halfleeg is.
- Hou de deur van de toestellen zoveel mogelijk dicht.
- Zet er geen warm voedsel in. Eten ontdooien in de koelkast is wel een aanrader.
- Ontdooi de diepvriezer regelmatig. Een ijslaag van 2 mm geeft een meerverbruik van 10%.
- Haal elk jaar van je koelkast en diepvriezer het stof van het rooster aan de achterkant.
Verlichting
LED-lampen, spaarlampen en TL-lampen zijn het energiezuinigst. Oude gloeilampen en halogeenlampen verspillen heel wat energie: ze werken nog met een gloeidraad, waardoor ze niet alleen licht maar ook warmte produceren. Gemiddeld brandt een lamp 1000 uur per jaar. Een oude lamp van 40 Watt verbruikt 7 keer meer energie dan een LED-lamp van 5 Watt. Per lamp is een besparing van 35 kWh per jaar of bijna 1% op de elektriciteitsfactuur mogelijk. Denk dus zeker goed na welke lampen je best vervangt of niet/minder gebruikt.
(Sluip)verbruik
Alle (onnodige) apparatuur uit stopcontacten trekken wanneer je je gebouw verlaat (lampen, opladers, radio’s, consoles, televisies, beamers, laptop, …). Deze op verdeelstekkers steken is handig, dan hoef je enkel die verdeelstekker uit te trekken (of aan- en uitzetten met een knop). Bespaart al makkelijk 1% energie.
Houd je energieverbruik bij. Meten is weten. Noteer daarom minstens maandelijks je meterstanden. Via EnergieID.be kan je gratis en gemakkelijk je gegevens bijhouden en rapporten van je verbruik bekijken.
Met een slimme energiemeter kan je het verbruik van individuele toestellen meten. Handig, zo weet je welke toestellen je misschien beter vervangt, en welke je best uittrekt.
Nuttige links
Checklist cultuurzaam
Op de website van Cultuurzaam vind je deze handige checklist om na te gaan hoe duurzaam je jeugdlokaal is: https://www.cultuurzaam.be/instrument/checklist-energiezuinig-jeugdwerklokaal
Energiecoaching of -scan
Verbruikt je gebouw minder dan 40 kWh/m² per jaar, dan kan je intekenen op een gratis energiecoaching, en bijkomend 10.000 euro om te investeren in kleine ingrepen.
Verbruikt je gebouw meer dan 40 kWh/m² per jaar, dan krijg je een volwaardige energiescan met als eindresultaat een gedetailleerd rapport over de nodige ingrepen. Dat rapport kan je vervolgens gebruiken om in te tekenen op een investeringssubsidie van de Vlaamse overheid.
Renteloze lening
Je kan een renteloze lening krijgen van maximum €135.000 per project (op 10 jaar).
https://www.vlaanderen.be/cjm/nl/cultuur-en-jeugdinfrastructuur/energielening-cultuur-en-jeugd
